اسکله­ شمع و عرشه (Suspended deck structures)

اسکله های شمع و عرشه تماماً با نمایی باز اجرا می­ شود به  همین دلیل به آن اسکله باز (open-type) می­ گویند. این نمونه اسکله از انواع بسیار متعارف اسکله در بنادر خلیج فارس است. آب می­ تواند از زیر این سازه عبور کند، بنابراین می­ تواند در محل­ هایی که درمعرض جریان شدید آب قرار دارند مانند اسکله­ های کنار رودخانه­ ای مورد استفاده قرار گیرد. دراین سیستم نیروهای قائم توسط شمع ­هایی که درون بستر کوبیده می ­شوند بصورت اتکایی، اصطکاک جانبی و یا مجموعه آن­ها تحمل می­شوند. نیروهای جانبی به طرق مختلفی باربری می­ شوند. عمدتاً عرشه بتنی سازه، بارهای جانبی را در المان­ها توزیع می­ نماید.

اجزاء اسکله شمع و عرشه

در این نوع از اسکله هامعمولاً از شمع­های فولادی و بتنی پیش­ ساخته با مقاطع دایره­ ای یا مربعی استفاده می­شود. در این حالت شمع­ها تا عمق مناسب که پایداری و استحکام اسکله را تامین نماید کوبیده می­شوند. البته در بنادر کوچک(بنادر صیادی محلی) و بنادر قدیمی می توان شمع های چوبی را نیز مشاهده کرد که اگر از چوب مناسب و عمل آوری شده در ساخت آنها استفاده شده باشد، هنوز هم سالم و قابل بهره برداری هستند.

اسکله با شمع چوبی

یکی از مزایای اسکله های شمع و عرشه عملکرد خوب آنها در مناطق زلزله خیز است. و اگر در ساخت آنها از شمع های مایل جهت تامین باربری جانبی استفاده نشده باشد یا شمع های مایل با اتصال مفصلی اجرا شده باشند، می توانند زلزله های مختلفی را پشت سر بگذارند.

استفاده از شمع های مایل موجب می شود که سختی این اسکله ها در هنگام زلزله، در محل اتصال شمع مایل به شدت افزایش یابد و عرشه در آن ناحیه تخریب گردد که پس از آن نیز در بار گذاری های بعدی زلزله کاهش مقاومت در آن ناحیه موجب گسترش خرابی و از بین رفتن اسکله می شود. لذا اکیدا توصیه شده است که شمع های مایل در ساخت این اسکله ها به کار نرود و در صورت استفاده بصورت اتصال مفصلی استفاده شود.

اسکله بزرگ شمع و عرشه

اسکله های شمع و عرشه به نسبت سایر اسکله ها معمولا هزینه ساخت بالاتری را دارند و عملیات شمع کوبی بسیاری را تحمیل می کنند با این وجود در مناطقی که خاک بستر سست می باشد و باربری کافی را ندارد مجبور به استفاده از این نوع اسکله ها هستیم. استفاده از شمع های فولادی در این نوع اسکله ها نیازمند تمهیداتی مانند حفاظت کاتدیک مستمر و پوشش مناسب در ناحیه پاشش آب می باشد در غیر اینصورت با زنگ زدن و کاهش ضخامت شمع ها ظرفیت اسکله کاهش یافته و تخریب می گردد.

اسکله شناور

آشنایی با اسکله شناودرآب­ های دارای سطح متغیر زیاد مانند مناطق جزر و مدی شدید و نیز در مناطق دور از ساحل از پانتون شناور استفاده می­ شود. سطح اسکله­ های شناور و کشتی مجاور آن معمولا اختلاف ارتفاع زیادی ندارند لذا در شرایطی که اختلاف سطح کشتی بین حالت پر و خالی زیاد نباشد برای انتقال مسافر و برخی کالاها ایده­آل هستند. ضمنا اسکله­ های شناور نوعی اسکله نصب سریع محسوب می­گردد. درپانتون­های نصب شده در رودخانه­ ها و مناطق جزر و مدی از پل و یا پل­های ارتباطی مفصلی استفاده می­شود که نقش ارتباط دهنده و تثبیت کننده پانتون­ ها را ایفا می­ نماید. طول این پل­ها با در نظر گرفتن تراز عرشه، تراز آب در جزر و مد و شیب مجاز جهت عبور و مرور بر روی آن تعیین می­گردد. همچنین تغییر در شیب هم باید در محل اتصال ها مورد توجه قرار گیرد.

اسکله شناور بتنی با پل دسترسی

اسکله های شناور در بنادر مسافری و اسکله های تفریحی (marina) بدلیل ایجاد یک سطح عبور بدون پله و دارای ارتباط مناسب بسیار مورد استفاده قرار می گیرند.

اسکله رورو

این اسکله ها معمولا بمنظور بارگیری و تخلیه وسایل نقلیه به/از درون کشتی ها استفاده می شوند.

اسکله های رو-رو را از لحاظ سازه ای به پنج گروه تقسیم می کنند:

• اسکله­ های وزنی (Gravity walls)
• اسکله­ های سپری (ورقه ای) (Sheet walls)
• اسکله­ های شمع وعرشه (Suspended deck structures) که به آنها اسکله های باز(Open) نیز اطلاق می شود.
• اسکله­ های شناور (Afloat pontoons)
• اسکله­ های عرشه متحرک (Linkspans)

آشنایی با اسکله شمع های ردیفی

اسکله شمع های ردیفی از طریق کوبیدن و یا حفاری تا عمق مورد نظر در بستر استقرار می­یابند و با استفاده از نیروی مقاوم خاک و سایر نیروهای کمکی از جمله مهاربندی جانبی در برابر نیروی محرک و سربارهای جانبی و ثقلی مقاومت می­ نمایند. دیوارهای ورقهای می­توانند از سپر فولادی کوبیدنی، شمع­های ردیفی و ترکیب شمع­های ردیفی و صفحات ورقه­ای ساخته شوند.

مراحل طراحی اسکله و سایر اقدامات مربوط به نگهداری از اسکله ها عبارتند از: